Fusing, o technice słów kilka
Fusing i relief są to techniki, które pozwalają uzyskać niezwykle efektowne, artystyczne szkło. Szkło można wykorzystać jako oryginalną i funkcjonalną część architektury oraz jako niesamowity element aranżacji wnętrz. Fusing – nazwa pochodzi z angielskiego słowa fuse co oznacza stapiać. Fusing występuje również pod inną nazwą np. „gorące szkło” oraz „witraż amerykański”. Proces powstawania fusingu polega na stapianiu szkła w specjalnym piecu w odpowiednio wysokiej temperaturze. Szkło wytwarzane metodą fusingu może być barwione, wyginane oraz kształtowane. Technika powstawania gorącego szkła jest coraz bardziej ceniona na całym świecie. Szkło powstałe w wyniku stapiania nabiera artystycznego charakteru. W następstwem tego procesu otrzymujemy przestrzenne, zachwycające elementy aranżacyjne, dekoracyjne oraz architektoniczne. Fusing idealnie wkomponuje się w nowoczesne wnętrza. Dzięki szklanym rzeźbom, które mogą mieć realistyczne bądź abstrakcyjne wzory, mieszkanie zyskuje nietuzinkowego oraz niesztampowego charakteru.
Kompatybilność szkła w fusingu
Proces fusingu odbywa się w specjalistycznym piecu w wysokiej temperaturze ok. 800°C. Na początku trzeba dobrać odpowiednią bazę, na której się będzie pracować. Taką bazą powinno być szkło kompatybilne (bezbarwne lub kolorowe). Szkło kompatybilne to tak zwane “systemy” szkieł wzajemnie zgrzewalnych, które zostały wytworzone przez huty. Szkła zostały chemicznie zharmonizowane oraz dopasowane pod kątem współczynnika rozszerzalności (COE) czyli procentowego przyrostu długości przy wzroście temperatury o 1°C. Zaleca się sprawdzanie szkieł pod względem kompatybilności przy użyciu stressometru. Należy wyciąć ze szkła bazowego ok. 20-centymetrowy pasek o szerokości ok. 2 cm, a następnie na jego powierzchnię nałożyć próbkę kolorowych szkieł, które są przeznaczone do zespolenia ze szkłem bazowym. Jeżeli na danej tafli nie wystąpiła tęczowa otoczka mimo wypalenia jej w temperaturze 820°C w czasie 15 min. i odprężeniu w temp. 510°C oznacza to, że miedzy stopionymi elementami nie wystąpiły niewskazane naprężenia czyli można uznać, że szkło jest kompatybilne. Istnieje drugi sposób na sprawdzenie kompatybilności szkła tzw. test paskowy. Test polega na tym by kolorowe paski szkła (długość 30 cm, szerokość 2,5 cm) nałożyć na siebie, następnie wypalić, a na koniec schłodzić. Jeżeli na skutek danych procesów którekolwiek z pasków wygnie się powyżej 3,2 mm oznacza to, że ten rodzaj szkła nie był kompatybilny z resztą materiału.
Materiały do fusingu
Po sprawdzeniu szkieł pod kątem kompatybilności i otrzymaniu pozytywnego wyniku można przystąpić do wytwarzania szkieł metodą fusingu. Do procesu stapiania szkła potrzebny jest specjalny piec, który jest sterowany elektronicznie za pomocą mikroprocesora. Dzięki temu proces wypalania oraz schładzania jest stale monitorowany. Takie piece wykorzystuje się na skale przemysłową oraz do produkcji indywidualnej. Surowiec, który wykorzystujemy do procesu fusingu może być bezbarwny, jak i kolorowy. Często stosowane są różnego rodzaju dodatki by uniezwyklić efekt końcowy. Takimi dodatkami mogą być różnego rodzaju: pudry, farby, szkliwa, minerały oraz związki metali. Przy tworzeniu biżuterii dodatkowo można użyć łańcuszków, sznurków, rzemieni oraz półfabrykatów metalowe. Uzyskane elementy fusingowe można łączyć z różnymi materiałami takimi jak drewno, metal, szkło oraz kamień.
Trudne studzenie
Jednym z ważniejszych etapów stapiania szkła jest moment studzenia zwany odprężeniem. Wytrzymałość termiczna oraz mechaniczna szkła zależy od naprężeń. Jeżeli naprężenie występuje nadmiernie i nierównomiernie wtedy następuje spadek wartości użytkowej szkła. W celu zapobiegania danej nieprawidłowości, szkło dodatkowo poddaje się procesowi termicznemu czyli odprężeniu. Polega ono na studzeniu szkła, tak aby pojawiające się w nim naprężenia nie przekroczyły dopuszczalnej wielkości. Za pojawienie się niechcianych naprężeń w szkle odpowiada mała przewodność cieplna tego materiału, w wyniku czego w trakcie wyrabiania wyrobu szklanego, zewnętrzna warstwa szkła szybciej stygnie niż wewnętrzna. Przez co miedzy warstwami powstają znaczące różnice w ich lepkości. Konsekwencją tego procesu są powstające skurcze warstw zewnętrznych oraz trwałe uszkodzenie wewnętrzne szkła m.in stłuczenia, wyszczerbienia, zlepienia, porysowania oraz pęknięcia.
Zwiększanie wytrzymałości szkła
Proces tworzenia fusingu składa się z trzech etapów. Pierwszym etapem jest ustalenie koncepcji wyrobu, a następnie odwzorowanie reliefu w podłożu. Z tak powstałego wzoru wykonujemy formę ognioodporną, na której układa się tafle. Następnie całość umieszcza się w specjalnym piecu, gdzie szkło poddaje się działaniu wysokiej temperatury. W wyniku czego przybierają one kształt formy na której je położono. Dodatkowo powstałe wyroby można poddać procesowi hartowania. Hartowanie polega na zmianie struktury szkła. Szkło hartowane jest szkłem bezpiecznym, ponieważ w przypadku rozbicia rozpada się ono na drobne kawałki. Ze względu na swoje właściwości szkło hartowane znajduje wiele zastosowań w aranżacji wnętrz m.in w ściankach działowych, balustradach, kabinach prysznicowych oraz blatach kuchennych. Nie należy po hartowaniu szkła poddawać go dodatkowej obróbce. Proces, w którym było poddawane szkło zmieniło jej wewnętrzną strukturę i każda ingerencja w materiał po tym procesie doprowadzi do natychmiastowego rozbicia.
Relief szklany
Relief jest przestrzenną formą artystyczną powstałą na skutek obróbki cieplnej stosowanej do wytopu szklanej masy. Płynne szkło umieszczamy na ogniotrwałym, wzorzystym podłożu. Tak powstałe szkło uzyskuje żądany wzór. Do uzyskania reliefu wykorzystuje się przezroczystą taflę float. Mimo użycia bezbarwnej tafli szkła uzyskujemy formę, która nie jest idealnie przejrzysta. Spowodowane jest to tym, że szkło traci transparentność podczas poddawaniu jej obróbce. Relief można poddać procesowi hartowania termicznego. Dzięki temu szkło można zastosować we wnętrzach mieszkań jako element dekoracyjny. Każdy wytworzony relief jest nietuzinkowy ze względu na to w jaki sposób odbija i załamuje światło.
Zastosowanie fusingu i reliefu
Różne metody tworzenia szkła artystycznego dają szerokie możliwości zastosowania w rzeźbach, przeszkleniach, których używa się w aranżacji wnętrz oraz w architekturze. Reliefy oraz fusing wykorzystywane są w celach dekoracyjnych w prywatnych domach oraz w budynkach użytku publicznego. Barwne szklane tafle można zastosować do frontów meblowych, drzwi, schodów, balustrad, blatów kuchennych oraz kabin prysznicowych. Szkło artystyczne nada nietuzinkowego oraz oryginalnego charakteru wystroju wnętrz. Idealnie wpasują się w każdą aranżację od nowoczesnej po klasyczną. Fusing oraz relief zachwycą każdego swoją grą świateł oraz szeroką paletą form i wzorów. Jeśli chcesz zobaczyć przykłady szkła artystycznego kliknij tutaj.